Jerusalim, sveti grad za tri velike religije

Jerusalim je glavni grad Izraela smešten među brdima legendarne Judeje, između Sredozemnog i Mrtvog mora, na nadmorskoj visini od oko 770 m.  Broji oko 800.000 stanovnika. Današnji Jerusalim je moderan grad, politički i administrativni centar moderne izraelski države.  A kroz istoriju grad je bio i ostao mesto gde su se sukobljavale i mirile mnoge velike svetske kulture i religije.

Istorija i Stari grad

Prvi podaci o životu ljudi na teritoriji današnjag Jerusalima sežu do 5.000 g p.n.e. Od 1.800 godine pre naše ere grad je kontinuirano nastanjen što ga čini jednim od najstarijih gradova na svetu. Kao posledica njegovog položaja od antičkih dana do modernog doba bio je stecište velikog broja kultura i religija. Godine 997. pre Hrista osvojio ga je kralj David i proglasio glavnim gradom svoje tadašnje države. Kasnije kroz istoriju osvajali su ga, rušili i obnavljali mnogi poznati vladari; kralj Solomon (tokom njegove vladavine nastao je prvi hram u gradu), Navukodonosor, Nemija... U prvom veku nove ere osvojili su ga i porušili Rimljani, a 637. Muslimani su osvoji grad i trajno ga promenili i ostavili svoj pečat u njemu. Do 1966. grad je bio podeljen između Jordana i Izraela da bi ga tada Izraelci anektirali i sada čitav grad pripada Izraelu.

Stari grad predstavlja više puta rušeni i obnavljani deo opasan zidinama koje je poslednji podigao osmanlijski vladar Sulejman Veličanstveni. Stari grad je podeljen na četiri dela nejednake veličine i to; jevrejski, hrišćanski, muslimanski i jermenski deo koji su međusobno odvojeni zidovima. Od nekadašnjih 11 porti kroz koje se moglo ući u grad danas je otvoreno njih 7.

U unutrašnjosti Starog grada nalaze se neke od najvećih svetilišta za 3 velike religije: Judeistički Zid plača i Hramovna Gora, muslimanska Kupola na teni i Džamija Al-Aksa i hrišćanski Hram Vaskrsenja Hristovog.

Sveti grad za 3 religije

Od 10. veka pre nove ere Jerusalim je za jevreje sveto mesto na kome se nalazio Solomonov i Drugi jerusalimski hram. U Starom zavetu ovaj grad se stalno pominje kao mesto gde se objavljuju biblijska Božja proročanstva i zapovesti. Jedno od najposećenijih mesta u Jerusalimu je ostatak Solomonovog hrama - Jerusalimski hram odnosno Zapadni zid, nama poznatiji kao Zid plača. Jevreji iz celog sveta dolaze da se mole ispred ovog zida ostavljajući poruke na hartiji u pukotinama zida.

Za hrišćane je Jerusalim sveti grad jer je to mesto gde je Isus Hrist mučen, razapet i vaskrsao. Jerusalim se pominje u Novom zavetu više od 100 puta. Po biblijskom verovanju, Isus je ovde donesen ubrzo posle rođenja, tu je kasnije isterao trgovce i menjače novca iz hrama a tu je i večerao sa apostolima. Neposredno izvan drevnog Jerusalima (verovatno ne mestu koje je danas unutar grada), Isus je razapet i sahranjen. Hrišćanski hodočasnici i turisti posećuju ulicu kojom je Hristos prošao kada je vođen na pogubljenje. Njeno ime je Via Dolorosa što znači „Put bola“. U ulici su označena mesta na kojima je Isus padao noseći krst. Danas se tu nalazi pijaca. Na brdu Golgota gde je razapet Hristos, danas se nalazi Crkva Vaskrsenja Hristovog (Crkva Svetog Groba), a u rupu u zemlji u koju je bio poboden krst posetioci stavljaju ruke.

Ovaj grad se tradicionalno smatra trećim najsvetijim mestom u islamu, posle Meke i Medine. Za pripadnike muslimanske vere značajna je džamija Al Aksa ispred koje se nalazi kamen sa otiscima kopita Muhamedovog konja. Predanje kaže da je konj svoje otiske u njemu ostavio neposredno pre nego što se Muhamed vazneo u nebo, gde se pridružio ostalim prorocima islama.

Po zvaničnim podacima u Jerusalimu postoji više od 1200 sinagoga, oko 160 crkava i preko 70 džamija. Većina stanovnika su jevreji (oko 62%), muslimana je oko 35% a hrišćana svega 2 %.