Upoznajte moćni i neistraženi Kongo

Kongo teče sa planina Istočne Afrike preko centralnog dela kontinenta sve do Atlantskog okeana. Reka sa dužinom od 4.670 km (druga najduža u Africi) i površinom sliva od oko 3,5 miliona km² odvodnjava čitavu teritoriju Centralne Afrike.

Tok reke Kongo

U gornjem delu reka se hrani vodom od padavinama sa zapadnih padina Istočnoafričke visoravni, nedaleko od južnog kraja jezera Tanganjike u Zambiji. Reke u ovom delu teče preko brzaka i kroz manja jezera sve dok ne dodje do pada preko 7 slapova na vodopadima Bojoma.

Nizvodno od ovih veličanstvenih vodopada reka ulazi u tzv. basen Konga, široku, skoro kružnu depresiju koja se širi preko najvećeg dela teritorije koja pripada slivu reke. Prelazeći preko nizijskih terena reka se znatno širi dok u jednom delu toke ne dostigne maksimalnu širinu od 13 km. Na rečnom toku se formiraju velika jezera koja dele reku na nekoliko odvojenih kanala. Najveći deo površine prekriven je tropskim kišnim šumama oko kojih se šire naizgled nepregledne močvare. Kada dođe do izlivanja velikih količina padavina natopljeno tlo ne može da primi vlagu pa se reka razliva na veoma široku teriroriju a u ekstremnim slučajevima reka se pruža ka jugu kroz uzan klanac, poznat pod imenom Čenel ili Koridor, usečenom u visoravan Bateke.

Nizvodnije reka se ponovo širi i uliva u jezero Malebo, na čijim se suprotnim obalama nalaze gradovi Kinšasa i Brazavil, glavni gradovi Demokratske Republike Kongo odnosno Republike Kongo. Uzvodno od jezera reka je plovna na dužini od skoro 2.000 km dok nizvodno vodopadi i brzaci onemogućuju plovidbu.

Ušće

Tok reke je toliko stalan i snažan da ne stvara deltu na ušću (nešto poput Amazona). Reka prosto nastavlja tok kroz podvodne kanjone sve do Atlantika taložeći sedimente u vidu lepeze na dnu okeana.

Mnogi geografski objekti duž toka reke (jezero Malabo, grad Kisangani, vodopadi Bojoma) ranije su nosili ime britanskog istraživača Henrija Stenlija, čoveka koji je prvi otkrio, istražio i opisao najveći deo Cntralne Afrike, prenstveno basen reke Kongo.

„Usamljeno“ stanovništvo nasena Konga

U dubokim divljinama basena Konga kriju se jedne od poslednjih ljudskih zajednica neizmenjenih dolaskom tekovina „civilizacije“. Izolovanost i veliko bogatstvo ribe ove moćne reke uslovili su da se tradicionalni način ribolova pletenim korpama zadrži do današnjih dana. Na nabujalim brzacima domoroci postavljaju korpe koje su sami ispleli, pričvršćujući ih za drvene grede ili okolna stabla. Naučne ekspedicije i posmatranje načina života i ribolova ovih zajednica postaju sve češća praksa zapadnih naučnika u poslednje vreme.

Inače, malobrojni srećnici koji su imali priliku da se zavuku u najnepristupačnije prašumske delove sliva tvrde da su u njima ugledali razna rečna „čudovišta“, ribe neverovatnih oblika i vodene zmije čije veličine bi lako oborile trenutno aktuelne rekorde. Legende i ribolovačke priče lokalnih alasa to potkrepljuju ali do pojave materijalnih dokaza sve će za sada ostati u domenu nagađanja.